In 2013 beloofde Google Glass ons een wereld waarin iedereen koffie zou gaan drinken, door Instagram zou scrollen op het glas voor hun ogen en een persoonlijke AI metgezel advies zou fluisteren over het leven en winkelen. De presentaties zagen eruit als trailers voor cyberpunk: stijlvolle mensen op elektrische scooters met slimme brillen die alles lijken te weten. Maar in plaats van een revolutie kregen we memes over "Glassholes" (een slangterm voor Google Glass-gebruikers), schandalen over verborgen camera's en de mislukking van een product waarvoor zelfs Google zich schaamde om het naar het bedrijfssegment te brengen.
Vandaag, meer dan tien jaar later, lijkt de markt voor slimme brillen weer tot leven te komen. Meta heeft samengewerkt met Ray-Ban, Apple met een semi-legendarische AR-bril die volgens geruchten in ontwikkeling zou zijn. Samsung, samen met Google, Xiaomi en zelfs startups, beloven "deze keer zal het werken". Voor de meeste mensen buiten Silicon Valley blijven deze gadgets echter vreemd speelgoed voor geeks en ondernemers.
Waarom hebben we geen enorme "boom" gezien zoals bij smartphones of TWS-koptelefoons? De redenen gaan dieper dan technische kwesties. Het is een mix van technologische compromissen, sociale angsten en het ontbreken van die "killer app" die mensen hun gewoonten doet veranderen.
Technologie heeft geholpen
Illustratieve afbeelding. Illustratie: DALL-E
Ondanks de luide beloften van marketeers lijkt de realiteit van draagbare gadgets nog steeds op een bètaversie van de toekomst. Het grootste probleem is het technische trilemma: compactheid, kracht en autonomie tegelijkertijd.
Fabrikanten proberen camera's, beeldschermen, processors en batterijen in een 5 mm dik frame te proppen dat minstens een werkdag moet meegaan, geen half uur.
Tot nu toe is het... zo-zo.
De batterij is het eerste struikelblok. Zelfs in de beste modellen van dit moment kun je er 2-3 uur actief mee werken met AR-effecten of 6-8 uur in de "passieve" modus (muziek, meldingen). Dit is te weinig tijd voor een bril om een volwaardige vervanging voor een smartphone te worden.
Prestaties is het tweede struikelblok. Ja, moderne chips (Snapdragon AR, Apple M-serie) zijn al in staat om complexe AI-taken en AR-animaties te verwerken. Ze doen het echter met warmteafvoer, waardoor de behuizing warm wordt en niet iedereen de gadget op zijn gezicht wil houden.
En zelfs de displays die een doorbraak beloofden te zijn, helpen niet. Waveguide optics en MicroLED's zijn de technologieën van de toekomst, maar tot nu toe zijn ze of te duur of bieden ze niet genoeg helderheid op straat.
Ga dieper:
Waveguide optics is een technologie waarmee je een beeld kunt weergeven op het glas van je bril, zodat je tegelijkertijd de echte wereld en gesuperponeerde informatie kunt zien. Een klein display verborgen in de bril "lanceert" licht in de lichtgeleidende laag van het brillenglas, waar het herhaaldelijk wordt gereflecteerd onder gecontroleerde hoeken en een projectie-effect vlak voor je ogen creëert. Dit maakt AR-brillen slank en stijlvol, maar er zijn ook nadelen: het beeld is vaak niet helder genoeg voor een zonnige dag, er treden vervormingen op aan de randen van de lens en de productie zelf blijft duur, waardoor de uiteindelijke prijs van het apparaat stijgt.
Op papier klinkt het cool: "een bril die je je route, meldingen en het uurlijkse weerbericht direct in je gezichtsveld laat zien." In werkelijkheid is er een groot compromis tussen een mooi concept en iets dat echt werkt.
Mensen zijn nog niet klaar om camera's op hun gezicht te dragen
Illustratieve afbeelding. Illustratie: DALL-E
Hoewel we nog steeds kunnen hopen op doorbraken in de technologie, is de publieke perceptie veel gecompliceerder. In 2013 werd Google Glass niet zozeer een symbool van innovatie als wel van paranoia - gebruikers werden "Glassholes" genoemd, uit bars geschopt en zelfs geslagen op verdenking van heimelijk filmen. Zelfs nu Meta stijlvolle Ray-Bans met camera's heeft uitgebracht, voelen veel mensen zich ongemakkelijk: neemt die koffiedrinkende man aan de tafel naast me me op? De privacykwestie blijft de belangrijkste hindernis voor de massale toepassing van slimme brillen. Om de houding van mensen te veranderen is meer nodig dan alleen het verbergen van de camera of het lichter maken van de opname-indicator - het zal jaren werk vergen op het gebied van vertrouwen, ethiek en de sociale "normalisatie" van wearables. En zelfs dan zijn er geen garanties dat de nieuwe generatie gadgets niet het lot van hun voorgangers zal volgen.
Waar is het voordeel? Geen killer app
Illustratieve afbeelding. Illustratie: DALL-E
Zelfs als de technologie perfect wordt, blijft de belangrijkste vraag: waarom hebben gewone mensen het nodig? Moderne slimme brillen kunnen meldingen tonen, aanwijzingen geven of foto's maken, maar deze dingen zijn al beschikbaar en werken al in smartphones.
Er is geen "killer app" - een app waardoor iedereen zal zeggen: "Ik heb mijn telefoon niet meer nodig, ik wil een bril."
De bedrijfssfeer is anders: Microsoft's HoloLens 2, Vuzix, Magic Leap - daar is voordeel te behalen als brillen tijd besparen of de nauwkeurigheid in de productie of geneeskunde verbeteren. Maar Microsoft heeft ook zijn eigen hardwarebedrijf verlaten: in oktober 2024 werd HoloLens 2 stopgezet, en de ondersteuning eindigt eind 2027. Zelfs IVAS-patiënten, de militaire versie van HoloLens, worden nu ondersteund door Anduril in plaats van Microsoft.
Dus zelfs voor een veelbelovende zakelijke markt waar de bril een hulpmiddel van de toekomst moest worden, wordt de productie stilgelegd en ervaren gebruikers bereiden zich al voor om zich los te maken van de slimme bril. Dit is een duidelijk signaal dat een hardwarematige doorbraak niet genoeg is. Zonder een echt nuttige massatoepassing zal AR een interessante maar nichetechnologie blijven.
De prijs van het probleem
Illustratieve afbeelding. Illustratie: DALL-E
Zelfs als de technologie al perfect was en de killer app was gevonden, is er nog steeds een kloof tussen de slimme bril en de massamarkt: de prijs. Vandaag de dag kosten volwaardige AR-brillen $1500-2500, en in sommige gevallen zelfs meer. Voor de meeste mensen is dit de prijs van een nieuwe vlaggenschip smartphone en een beetje meer daarbovenop - ondanks het feit dat ze de smartphone in hun zak dragen en de bril een "experimentele" gadget blijft. Zelfs eenvoudigere modellen, zoals de audiobrillen van Ray-Ban Meta of Xiaomi, zijn niet goedkoop te noemen: 300-400 dollar voor een bril die in wezen een koptelefoon met een camera is. En dat terwijl de meeste gebruikers al een koptelefoon en een smartphone met betere camera's en displays hebben. Massaproductie en prijsverlagingen zijn mogelijk, maar dat zal waarschijnlijk pas over 3-5 jaar gebeuren, wanneer de technologie volwassener is en de markt concurrerender wordt. Tot die tijd zullen slimme brillen een product blijven voor liefhebbers en zakelijke klanten.
Is er licht aan het einde van de tunnel?
Illustratieve afbeelding. Illustratie: DALL-E
Ondanks alle technische en sociale barrières deinzen de grote spelers op de markt niet terug - en dat houdt de slimme brillen trend levend. Apple, Meta, Samsung, Xiaomi en tientallen startups blijven miljarden investeren in de ontwikkeling van nieuwe modellen, steunend op een aantal belangrijke technologische doorbraken. Ten eerste beloven MicroLED-schermen en waveguide-optica lichtere en dunnere ontwerpen met een veel betere helderheid. Ten tweede, AI-assistenten die direct op het apparaat kunnen werken zonder vertragingen of cloud computing - dit scenario kan brillen doen lijken op "always on" gadgets. En natuurlijk is er nog hoop op een doorbraak op het gebied van batterijen: solid-state batterijen of andere oplossingen waardoor ze uren in plaats van minuten kunnen werken.
De markt doet nu denken aan de beginjaren van smartphones: veel experimenten, mislukte pogingen en geleidelijke vooruitgang die weinig mensen opvalt tot het "iPhone-effect". Maar de hamvraag is of dit effect ooit zal optreden. Zal iemand de nieuwe Apple worden in de wereld van slimme brillen, of zal de hele industrie blijven steken op het niveau van een niche B2B-product?
Tegenargumenten: waarom de markt opnieuw zou kunnen struikelen
Illustratieve afbeelding. Illustratie: DALL-E
AI is duur en energie-intensief
Feit: On-device AI (d.w.z. wanneer brillen zichzelf tellen in plaats van alles te uploaden naar de cloud) vereist krachtige chips. Dit betekent meer warmte, meer batterijverbruik en een duurder apparaat.
De keerzijde: zelfs de beste moderne chips zoals de Snapdragon AR1 of de Apple M-serie zijn een compromis. De kracht moet worden beperkt om de bril niet te veranderen in een soldeerbout op de neusbrug. Tot nu toe is dit ofwel een "slimme audiogadget" of een zeer beperkte AR.
Testbatterijen zijn geen garantie voor een doorbraak
Feit: Solid-state en lithium-zwavel batterijen laten inderdaad geweldige resultaten zien in laboratoria - twee keer zoveel capaciteit en een veiliger profiel.
De keerzijde: Er gaapt een kloof tussen labtests en massaproductie. Tientallen startups beloofden dergelijke batterijen "binnen 2 jaar" in 2018, maar zelfs in 2025 worden smartphones en auto's nog steeds aangedreven door het goede oude Li-ion. Er is een kans op een doorbraak voor brillen, maar het is geen garantie.
Sociale acceptatie is de grootste barrière
Feit: Vandaag de dag dragen in het beste geval een paar miljoen mensen in de wereld een Ray-Ban Meta of Chinese audiobril. Dit is een microscopisch klein percentage van de 8 miljard inwoners.
Nadeel: Massa-acceptatie gaat niet alleen over een bril die er goed uitziet. Het is jaren van marketing, uitleggen waarom het goed is om de bril te dragen. Zelfs TWS-koptelefoons hadden bijna een decennium nodig om de norm te worden.
Investering ≠ succes
Feit: grote spelers hebben al tientallen miljarden in AR/VR gestoken (Meta gaf meer dan 50 miljard dollar uit aan Reality Labs - en dan?).
Nadeel: Veel geld is geen garantie dat een product aanslaat. Als consumenten het nut er niet van inzien, zullen ze het niet kopen, zelfs al vul je de markt met goud. Voorbeelden zijn Google Glass, Magic Leap en zelfs HoloLens buiten B2B.
Kortom: hebben we überhaupt een slimme bril nodig?
De markt voor slimme brillen bevindt zich momenteel op een kruispunt tussen een nieuwe mislukking en een langverwachte doorbraak. De technologie wordt steeds kleiner en slimmer, maar nog niet zo ver dat ze net zo vanzelfsprekend in ons dagelijks leven opgaat als smartphones of TWS-koptelefoons. Sociale barrières, het gebrek aan echt gebruik voor de meeste consumenten en de hoge prijs houden ze in de status van "gadgets voor geeks" of bedrijfsgereedschap.
Het is echter nog te vroeg om de vooruitzichten volledig af te wijzen. Als fabrikanten een killer app vinden, het ontwerp zo onopvallend mogelijk maken en de batterijen en displays echt handig maken, kunnen slimme brillen in 2030 de niche voorbij zijn en de nieuwe "norm" zijn. In dat geval zullen ze smartphones niet vervangen, maar zullen ze het verlengstuk ervan worden - apparaten voor snelle interacties met de digitale wereld zonder dat je de telefoon uit je zak hoeft te halen.
Er is echter een alternatief scenario waarin AR-brillen een dure accessoire blijven voor bedrijven, het leger en startende hypebedrijven. De realiteit ligt, zoals altijd, ergens in het midden - de komende 5 jaar zullen beslissen of de markt zal veranderen in een nieuwe goudmijn of Google Glass zal volgen naar een museum van techno-illusies.
Voor wie meer wil weten
- Batterijtechnologieën: zijn er baanbrekende vooruitzichten?
- "Ze zijn er al": hoe mensachtige robots fabrieken, magazijnen en onze harten bestormen
- Wat auto's op de automatische piloot vertraagt
- Hoe Casio zijn koers veranderde van "overlevingshorloges" naar neonstijl voor de TikTok-generatie
- Van mislukte rijstkoker tot PlayStation-triomf: het verhaal van Akio Morita
Hij kwam in 2011 bij het gg-team. Henri is een man met uiteenlopende interesses en schrijft over gadgets en militaire apparatuur. Hij heeft verstand van consumentenelektronica en heeft veel ervaring met verschillende gamerapparatuur.
